مراقبت های بعد از آمبولی ریه

آمبولی ریه

مرور کلی

علل و ریسک فاکتور

علایم بیماری

تشخیص

درمان

پیشگیری

اگر شما آمبولی ریه داشته اید ، حتما علایم ریوی ، تنفسی و قلبی مهمی را تجربه کرده اید ، از شما تست های تشخیصی متعددی انجام شده و بیماری شما هم درمان شده است. در حال حاضر که شرایط بدنی شما به حالت عادی برگشته است لازم است بدانید که چه اتفاقی افتاده است ، چه اتفاقاتی ممکن است در آینده رخ دهد ، نحوه ادامه درمان بیماری به چه شکلی است و چه کارهایی باید انجام دهید؟

بهبودی از بیماری

برای بهبودی از بیماری آمبولی ریه اقداماتی لازم است که هم شما و هم پزشک و تیم درمان شما باید انجام دهید.

1- در روزهای اول بیماری

معمولا بیماران آمبولی ریه برای درمان باید بستری شوند و اگر بیمار بدحال باشد لازم است تا زمان بهبود شرایط بالینی در بخش ویژه تحت نظر قرار گیرد.

در بیمارانی که شرایط قلبی و ریوی مناسبی دارند و می توانند داروهای خوراکی یا تزریقی را در منزل استفاده کنند ، شاید بتوان درمان را در منزل هم ادامه داد.

در دوره ای که شما بستری هستید لازم است مرتبا داروهای شل کننده خون به شما داده شود. برخی از این داروها خوراکی هستند و برخی دیگر تزریقی. در کنار داروهای شل کننده خون لازم است آزمایشهای متعدد و گاه چندین بار در روز برای کنترل میزان شل شدن خون شما و تعیین اثربخشی داروها، انجام شود.

لازم است شما برای تنفس از اکسیژن اضافی کمکی استفاده نمایید و در چند روز اول یک سری محدودیت در راه رفتن و استفاده از سرویس بهداشتی داشته باشید. ولی با توجه به یافته های علمی جدید لازم است به محض اینکه توانایی لازم برای پایین آمدن از تخت بیمارستان و راه رفتن را پیدا کردید ، با نظارت کادر درمان راه بروید و حرکت نمایید.

در روزهای اول احتمال دارد طپش قلب ، تنگی نفس و خستگی در نفس کشیدن داشته باشید. کبودی های متعدد زیر پوست بدن به دلیل استفاده از داروهای شل کننده خون و تزریقات مکرر شایع است. احتمال دارد شما خونریزی بیشتری به صورت خونریزی در ادرار یا مدفوع یا خونریزی از بینی داشته باشید. لازم است هرگونه خونریزی غیرطبیعی یا احساس ضعف و بیحالی شدید را به پزشک خود اطلاع دهید.

زمانی که حال عمومی شما خوب بود و درمان اولیه آمبولی ریه تمام شده بود و درمان های لازم برای دوره بعدی درمان شروع شده بود ، شما می توانید از بیمارستان ترخیص شوید.

2- بعد از دوره حاد بیماری

وقتی شما در منزل هستید ، دانستن این که چه کارها و اقداماتی برای بهبودی از بیماری و حفظ سلامتی شما لازم است ، اهمیت زیادی دارد.

تغذیه: در مورد رژیم غذایی بعد از آمبولی ریه توصیه خاصی وجود ندارد و شما می توانید از انواع غذاهای سالم و مقوی استفاده نمایید. داشتن تغذیه سالم و پرهیز از مصرف نمک و چربی زیاد در مواد غذایی برای حفظ سلامتی شما و بهبودی هر چه زودتر از بیماری ، ضروری است.

نکته 1: در مورد افرادی که پس از ترخیص برای آنها داروی وارفارین تجویز شده است ، لازم است با توجه به تداخلات دارویی از مصرف بیش از حد سبزی های برگدار مانند کاهو ، کلم ، اسفناج و چعفری و سبزی های مشابه خودداری نمایند. البته مصرف معقول و روزانه این موارد در غذا بلامانع است و مصرف یکباره و بیش از حد آنها قدغن است.

نکته 2: در مورد بیمارانی که برای آنها ریواروکسابان یا سایر داروهای NOAC تجویز شده است ، لازم است که حتما دارو را حین یا بعد از غذا خوردن و با شکم پر مصرف نمایند. مصرف این داروها با شکم خالی ، موجب کاهش واضح اثر دارو می شود.

فعالیت بدنی: توصیه در مورد ورزش و فعالیت بدنی بستگی دارد به شدت بیماری و نوع عوارضی که آمبولی ریه ایجاد کرده است.

بطور کلی در دو هفته اول بعد از بیماری انجام ورزش و حرکات بدنی شدید توصیه نمی شود. البته این به معنی استراحت مطلق نیست. استراحت مطلق و بی حرکتی می تواند زمینه ساز تشکیل لخته های خون جدید در پا و تکرار آمبولی ریه باشد و اصلا توصیه نمی شود. در دوره بعد از بیماری لازم است شما فعالیت بدنی منظم و روزانه خود را حفظ کرده و حتی برای دقایقی (مثلا نیم ساعت در روز) پیاده روی داشته باشید.

در مورد ورزش برحسب نوع آن و شرایط بالینی شما پس از دو هفته ، لازم است به توصیه های پزشک خود عمل نمایید.

نکته 1: برقراری رابطه جنسی بعد از دو هفته از آمبوبی ریه و پایدار بودن شرایط تنفسی و قلبی ، بلامانع است.

برگشت به کار:معمولا افراد می توانند بعد از دو هفته از آمبولی ریه و پایدار بودن شراط قلبی و ریوی به کار خود برگردند.

نکته 1: اگر کار شما شرایط خاصی دارد و شما در حین کار با ماده خاصی در تماس هستید یا لازم است فعالیت بدنی بیش از حدی در کار خود داشته باشید ، حتما قبل از آن با پزشک خود مشورت نمایید.

نکته 2: اگر کار شما با وسایل و ایزارهای برنده است یا در حین کار مکررا ضربه های بدنی به شما وارد می شود ، حتما با پزشک خود مشورت نمایید. به دلیل مصرف داروهای رقیق کننده خون این شرایط می تواند به خونریزی غیرقابل کنترل منجر شود.

داروها:مصرف داروهای بعد از ترخیص بسیار مهم است . داروهای رقیق کننده خون داروهای بسیار حساسی هستند و لازم است شما دقیقا به همان اندازه ای که پزشک تجویز کرده است ، از آنها مصرف نمایید.

نکته 1: اگر به داروهای تجویز شده حساسیت پیدا کردید یا فکر کردید عارضه خاصی ایجاد می کنند ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید و از قطع بدون اطلاع داروها اجتناب نمایید.

نکته 2: مصرف داروهای دیگر می تواند با داروهای ضدانعقاد خون که شما استفاده می کنید ، تداخل داشته باشد و موجب کاهش یا افزایش اثر آنها شود. ضمن پرهیز از مصرف داروهای دیگر لازم است سایر داروهای تجویز شده برای بیماری های دیگر را هم به پزشک خود اطلاع دهید.

پرهیز از بی حرکتی طولانی: لازم است شما در دوره بعد از آمبولی ریه و حتی بعد از آن از نشستن طولانی مدت در خودرو یا صندلی اجتناب نمایید. این کار باعث می شود تا خون در یک پاهای شما جمع شده و منجر به تشکیل لخته خون شود.

پیشگیری از تکرار آمبولی ریه

آمبولی ریه علل شناخته شده و هم چنین کشف نشده ای دارد.

بیشتر بخوانید: علل ایجاد آمبولی ریه

در برخی از بیماران عامل شناخته شده و قوی وجود دارد که موجب آمبولی ریه می شود و طبیعتا بعد از برطرف شدن آن عامل زمینه ای احتمال تکرار آمبولی ریه هم از بین خواهد رفت مانند:

1. جراحی در یک ماه گذشته

2. حاملگی و بعد از زایمان

3. مصرف قرص های هورمونی و پیشگیری

4. سرطان و بدخیمی

5. بی حرکتی بیشتر از سه روز

در این بیماران که عامل شناخته شده برای آمبولی ریه دارند ، بعد از گذشت 3 تا 6 ماه از درمان اولیه می توان داروهای ضد لخته خون را قطع کرد. طبیعتا اگر در آینده قرار باشد آن عامل زمینه ساز مجدداٌ تکرار شود مانند حاملگی یا انجام جراحی ، لازم است شما ضمن اطلاع شرایط بیماری قبلی به پزشک خود به صورت محدود و تا زمانی که آن عامل وجود دارد از داروهای ضد انعقاد خون استفاده نمایید.

برعکس در بسیاری از بیماران عامل شناخته شده ای برای ایجاد آمبولی ریه ، کشف نمی شود. در این بیماران به نظر می رسد ترکیبی از جهش های ژنتیکی و عوامل محیطی دست در دست هم داده و موجب تشکیل لخته خون در پا و آمبولی آن به ریه می شود. با توجه به اینکه در آینده هم احتمال دارد این بیماران با همین مکانیسم دچار لخته خون و تکرار آمبولی ریه شوند ، و آمبولی دوم یا سوم در فردی که قبلا بیماری مشابه داشته است با خطر مرگ و میر و عوارض بیشتری همراه است، لازم است این گروه از بیماران به منظور پیشگیری از تکرار آمبولی ریه برای سالهای بعدی و حتی تا پایان عمر از داروهای ضدانعقاد خون استفاده نمایند.

نوع داروی پیش گیری از آمبولی ریه و مقدار آن ، با نظر پزشک معالج و با در نظر گرفتن نکات خاصی تعیین می شود.  این نکات عبارتند از سن شما ، وضعیت کارکرد کبد و کلیه ها ، سابقه خونریزی مکرر ، مصرف الکل و داروهای روان گردان ، مصرف منظم داروها یا تغییر بدون اطلاع آنها و وضعیت پیگیری شما.

لازم است شما به صورت منظم و دوره ای از نظر موارد فوق و سایر نکات لازم توسط پزشک معالج تحت بررسی قرار بگیرید تا مشخص شود که ادامه داوهای ضدانعقاد خون لازم است یا نه و اینکه با چه دوز و شرایطی ادامه یابد. اگر در بررسی ها مشخص شود که احتمال خونریزی بدن شما در اثر این داروها زیاد است و خطر آن بیشتر از نفع مورد انتظار از این داروهاست ، احتمالا پزشک شما داروی شما را قطع خواهد کرد.